ROI (Yatırım Getirisi) Nedir?

Return on Investment ifadesinin kısaltması olan ROI, yatırım verimliliğini ölçmek için kullandığımız yöntemlerden biridir. Bu anlamda bir işletme açısından baktığımızda ROI ölçümünün finansal faydayı temsil ettiğini söyleyebiliriz. Yani yaptığınız yatırım için sarf ettiğiniz bedele karşılık ne aldığınızı gösterir. Yazımızda ROI yani yatırım getirisi nedir sorusuna detaylı bir biçimde cevap vermeye çalışacağız. Buna ek olarak yatırım getirisini nasıl hesaplayabileceğinizi de adım adım detaylandıracağız. Roi nedir ve nasıl hesaplanır tüm detaylarıyla öğrenmeniz finans ve ticari boyutta sizlere her zaman avantaj sağlar.

Bir iş için harcadığınız değerin sonucunda kazanç elde ettiğinizden emin olmak için öncelikle bir hedef ve bunu ölçmek için bir yöntem bulmalısınız. Burada değerden kastettiğimiz elbette öncelikle paradır. Ancak, farklı durumlarda zaman ya da farklı değerler kullanılarak kar oranını hesaplamak mümkündür. Bu doğrultuda yatırım getirisini hesaplamak, temelde bu işe girme kararı vermenizin doğru olup olmadığını gösterir.

Yine de istediğiniz sonucu alamadığınız durumlarda hemen olumsuz bir tavra kapılmamanız önemlidir. Aksine yatırım getirisini hesaplamak işinizde neyin işe yarayıp yaramadığını anlamnıza da yardımcı olacaktır. Böylelikle stratejinizde değişiklikler yaparak daha kazançlı bir hale getirmeniz mümkündür. Bu anlamda yatırım getirisini hesaplamak, bu yatırımı gerçekleştirerek ne kazanacağım sorusuna cevap bulmaktan ibarettir. Roi nedir sorusunun cevabını verdikten sonra sizlere şimdi roi nasıl hesaplanır konusunu ayrıntılı şekilde anlatacağım.

ROI Nasıl Hesaplanır?

Roi hesaplama öncesinde bu noktada bir hatırlatma yapmanın son derece faydalı olacağına inanıyoruz. İlk olarak ROI’nin statik bir veri olmadığını unutmamalısınız. Pek çok faktör yatırım getirinizin değişmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle düzenli aralıklarla ROI hesaplaması yapmak işletmenizin kazanç – maliyet dengesini görmek açısından önemlidir. Bu hatırlatmayı yaptıktan sonra ROI nasıl hesaplanır sorusuna yeniden geri dönebiliriz.

Yatırım getirisini temsil etmek için genellikle yüzde ya da oran kullanılır. Bu yüzde ya da orana ulaşmak için yararlanmanız gereken formül ise mevcut yatırım değerinden yatırım maliyetini çıkararak bu değeri yatırım maliyetine bölmektir. Bu doğrultuda roi nasıl hesaplanır sorusuna yanıt olarak formulü şu şekilde gösterebiliriz: “(Yatırım Değeri – Yatırım Maliyeti) / Yatırım Maliyeti”. Gelin isterseniz bir örnek vererek durumu daha net anlamaya çalışalım:

• Örneğin tıklama başı ödeme sistemiyle Google reklamları verdiğinizi varsayalım. Bu kampanya için oluşturduğunuz bütçe ise 1000 lira olsun.
• 1000 lira karşılığında kampanya sonucunda 2000 lira kazanırsanız ROI değeriniz yüzde 100 ya da 1/1 şeklinde olacaktır.
• Yukarıdaki değerlerin yerine koyarsak yatırım değeri 2000, yatırım maliyeti ise 1000 liradır. Bunları birbirinden çıkardığınızda geriye yine 1000 kalır.
• Bu sonuç yatırım maliyeti ile aynı olduğu için ROI değeriniz yüzde 100’dür. Gerçi bunun oldukça iyimser bir senaryo olduğunu ifade etmek gerekir.

ROI ve Zaman Hesaplaması

Yatırım getirisi, çoğu zaman finansal yatırımlar üzerinden değerlendirilse de yukarıda vurguladığımız gibi farklı değerleri ele almak da mümkündür. Bunların en başında da zaman gelmektedir. Örneğin bir an için ayda 5000 lira kazandığınız bir işte çalıştığınızı düşünelim. Eğer zaman üzerinden ROI hesaplaması yapmak istiyorsanız aylık çalışma saatinizi yatırım maliyeti olarak ele almanız gerekir.

Eğer haftada 45, yani ayda 180 saat çalışarak 5000 lira kazanıyorsanız aynı formülü kullanarak ROI değerinizi hesaplayabilirsiniz. Elbette zaman ve kazanç bir arada hesaplandığında yüzde üzerinden oran belirlemek mümkün değildir. Çünkü hesaplanan değerler farklı kategoridedir. Ancak örneğin bu örneği ele alırsak saatlik kazancınız yaklaşık 27 lira demektir.

ROI Hesaplamada Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Yukarıda görebileceğiniz gibi ROI hesaplama son derece basit bir işlemdir. Nitekim bu sayede yatırımlarınızın faydasını ölçmeniz için oldukça pratik bir araçtır. Ancak yine de ROI hesaplaması yaparken dikkat etmeniz gereken birkaç nokta vardır. Bunların başında ise reklam kampanyaları gibi ekstra masraflar gelmektedir.

Yatırım maliyeti dendiğinde akla ilk başta yatırdığınız sermayenin gelmesi doğal karşılanabilir. Ancak burada kastettiğimiz tüm yatırım maliyetidir. Dolayısıyla hesaplamaya başlarken yatırım maliyetine reklam kampanyaları tüm ekstra masrafları eklemeniz gerekir. Ancak bu şekilde gerçekçi bir ROI yüzdesi elde etmeniz mümkündür.

Buna ek olarak daha önce de değindiğimiz bir noktayı yeniden hatırlatalım. ROI oranı sabit bir değer değildir. Bu nedenle yatırımlarınızın izlediği çizgiyi takip etmek için düzenli aralıklarla ölçüm yapmanız önemlidir. Aksi takdirde elinizde düzensiz periyotları gösteren veriler olacaktır. Elbette bunlar da anlamlı bir şekilde yorumlanmaya uygun olsa da ideal olan düzenli bir profil çıkarabilmektir.

ROI Hesaplama Neden Önemli?

Her şeyden önce ROI, basit bir hesaplama formülü olmasının yanı sıra çok yönlülüğün avantajlarını da barındırmaktadır. Yukarıda örneğini verdiğimiz gibi ROI hesaplamayı farklı durumlarda kar – zarar hesaplaması yapmak için kullanmak mümkündür. Buna ek olarak örneğin; hisse senedi yatırımlarından gayrimenkule, faiz seçeneklerinden işletmenizin iş hacmini büyütmeye kadar farklı alanlarda ROI hesaplamadan yararlanmak mümkündür.

Ayrıca formülün son derece basit olması da işi büyük oranda kolaylaştırmaktadır. Her şeyden bir yatırımın ROI değeri pozitif yönlüyse, getirisi az bile olsa kazanç sağladığını söylemek mümkündür. Ancak elbette daha yüksek kazanç getirecek fırsatlar söz konusuysa durumu bu şekilde ele almak doğru olmayacaktır. Yine de ROI hesaplama sayesinde yatırımlarınızı yeniden değerlendirerek daha kazançlı stratejiler takip etmeye başlamanız mümkündür.