Regex, regular expression açılımına sahip ve dilimizde düzenli ifade anlamına gelen, metinler içerisinde tekrar eden ya da benzersiz yapıları tespit etmeye yönelik kullanılan bir arama yapısıdır. Genellikle yazılım ya da programlama süreçlerinde kullanılan regex, metin ayrıştırma süreçleri ve büyük veri kümeleri üzerinde çalışan profesyoneller tarafından da tercih edilir. Regex, stringler üzerinde soldan sağa doğru eşleştirme yaparak çalışır ve find-replace işlemlerini destekler. Büyük veri kümelerinde hızlı sonuçlar alınmasını sağlayan regex, tekrarlardan kaçınmayı kolaylaştırır, kod yapısını daha temiz ve güvenilir hale getirir, verilerin daha anlaşılır analiz edilmesine yardımcı olur ve toplu değişiklikler yapmayı sağlar. Google Sheets ve Google Search Console gibi platformlarda regex kullanımı, SEO ve dijital pazarlama profesyonelleri için de hayat kurtarıcıdır. Ayrıca, RegExr, RegeX101, ve RegeXPal gibi online araçlar, regex yazımlarını test etmek ve veri kümeleri üzerinde işlem yapmak için kullanılabilir.
RegeX Nasıl Çalışır?
Regex string (text) yapıları üzerinde çalışmaktadır. Stringleri soldan sağa biz düzlemde eşleştirerek, girilen formüle uygun eşleşmeyi bulmak mantığı ile süreci tamamlamaktadır. Bu çalışma yapısı ilk olarak aranılan stringi bulmak temelindedir. Ancak gibi durumlarda find-replace mantığı da çalışmaktadır. Bu da bulunan stringi başka bir string ile yer değiştirmektedir.
RegeX işlemlerinin başlatılması için ilk olarak özel karakter dizisi oluşturulmalıdır. Bu yapı aşağıda bahsedeceğimiz özel karakter düzenlemelerini içererek hedeflenecek olan stringi almaya yönelik kurgulanır. Bu sayede find ya da find-replace işlemleri tamamlanacaktır.
RegeX Neden Kullanılmalıdır?
- Düzenli ifadeler (Regular expressions) büyük veri kümelerinde hızlı sonuçlar almanıza olanak tanır,
- Tekrarlı yapılan kontrol edilmesi ve tekrarlardan kaçınılmasını kolaylaştırır,
- Daha hızlı, kolay, temiz ve güvenilir bir kod yapısı kurmanıza olanak tanır,
- Verilerin daha anlaşılır bir şekilde analiz edilmesini sağlamaktadır,
- Büyük veri kümeleri içerisinde toplu değişiklikler yapılmasını sağlar
RegeX Karakterleri ve Karakter Setleri
Regular expressions (Düzenli ifade) yazımları esnasında kullanılabilecek karakterler ve karakter setleri vardır. Bu karakterlerin her biri farklı bir kullanım amacına hizmet eder ve karakterlerin birlikte kullanımları ile bambaşka sonuçlar ortaya gelebilmektedir.
Regular expressions yazımında kullanılmakta olan genel karakterler ve anlamları şu şekildedir;
| Karakter | İşlevi |
| . | Wildcard olarak da bilinmektedir. Her şey ile eşleşmektedir. |
| ^ | String başı |
| $ | String sonu |
| * | Sıfır ya da çoklu tekrar |
| + | 1 ya da çoklu tekrar |
| ? | Sıfır ya da 1 tekrar |
| {m} | İçerisinde yer alan karakterler için tam eşleşmeyi ifade eder |
| {1,10} | İçerisinde yer alan karakterler için ilk ve ikinci ifade arasında bir eşleşmeyi ifade eder |
| | | Veya anlamına gelmektedir. |
| [x] | Karakter seti |
| (x) | İçerisinde yer alan karakterleri gruplar |
| \ | Escape karakter olarak bilinir. Tabloda yer alan özel karakterleri (örn. “.”) normal karaktere dönüştürmektedir. |
| \w | Tüm harf ve rakamları içerisine alır. (Küçük harfler) |
| \W | Tüm büyük harf ve rakamları ifade eder. |
| \d | Tüm rakamları ifade eder |
| \n | Satır işareti |
| \s | Boşluk |
| \S | Boşluk içermeyen |
RegeX Nasıl Kullanılır?
Regular expression yazımları genellile iki slash(taksim) işareti “/ /” arasına yazılmaktadır. Bu işaretler ile regeX yazımı açılır ve daha sonra kapatılabilir. Yukarıda vermiş olduğumuz karakter dizeleri kullanılarak tüm find ve find&replace işlemeleri yürütülebilir.
RegeX çalışma mantığı olarak verinin en solundan başlayarak sağ’a doğru verilen karakterler ile eşleştirme aşamalarına başlar. Eğer “/g” yani global eklemesi Regular expressions (Düzenli ifade) yazım sonuna eklenmez ise find işlemi ilk seferde duracak ve işlem tamamlanacaktır.
/g = global anlamına gelmektedir. Bu işaret Regular expressions (Düzenli ifade) yazım sonuna eklenir ve çalışlan datanın hepsinin kapsama alındığını ve işlemin sadece ilk find’da sonlanmaması gerektiğini ifade eder.
Örnek bir Regular expressions yazımı yapmak gerekir ise;
/^a.b/g bu yazım test içerisindeki > aeb, aib, ayb gibi terimler ile eşleşebilecektir. Yani “.” işareti wildcard olarak herhangi bir karakterin yerini alabilecektir. Ancak en başta kullandığımız “^” işareti nedeni ile terimler a ile başlamak zorunda olacaktır.
Başka bir örnek vermemiz gerekir ise;
/([A-Z])\w+/g bu örneğimizde ise büyük harf ile başlayan kelimeleri bizler için getirecek bir RegeX yazmış olacağız.
Eğer OR (veya) yapısını kullanmak istersek;
/(seo)|(SEO)|(Seo)/g şeklinde bir yazım yapılarak, SEO, Seo ya da seo eşleşmeleri hedeflenebilir.
RegeX Flag Yapıları
Regular expressions yazım standartlarında kullanılabilecek “Flag” türleri vardır. Bu “Flag” yapıları eşleşmelerin nasıl olacağını, global ya da Case insensitive olacağını belirlemekte olan flag yapılarıdır.
| Flag | Açıklama |
| /g | Global |
| /m | Multiline anlamına gelmektedir. Çoklu satır seçimlerinde kullanılabilir. |
| /i | Case insensitive anlamına gelmektedir. Eşleşmelerde büyük ya da küçük harf ayrımını ortadan kaldırır. |
| /s | Dotail anlamına gelmektedir. Tüm yeni satırları da eşleşme içerisine dahil edecektir. |
| /U | Ungreedy anlamına gelmektedir. Niceleyicileri varsayılan olarak lazy olmayan. |
RegeX ve SEO Çalışmaları
Regex yapıları SEO çalışmalarında da sıkça kullanılan bir yazım yöntemidir. Büyük veriler ve anahtar kelime kümleri ile ilgilnen SEO ve dijital pazarlama profesyonelleri için Regular expressions yazımı hayat kurtarıcı olmaktadır. Bu sayede tespit edilmek istenen anahtar kelimeler ya da türevleri hızlı bir şekilde bulunur.
Google Sheets’de RegeX Kullanımı
Google sheets üzerinde regeX kullanmak adına üç farklı formül bulunmaktadır;
- REGEXMATCH
- REGEXEXTRATCH
- REGEXREPLACE
REGEXMATCH
REGEXMATCH formulü, Google Sheets hücrelerinizde yer alan girdiler ile, oluşturduğunuz RegeX find yapısının eşleşmesi halinda “TRUE” dönüşü yapan, eşleşme olmaması halinde ise “FALSE” dönüşü yapan bir formüldür. Yani sizlere aradığınız stringin orada olup olmadığını getirecektir.
REGEXEXTRATCH
REGEXEXTRATCH formülü, yazdığınız Regular Expression için eşleşecen olan çıktıya sütuna ekler ve sizlere sunar. REGEXMATCH yapısının aksine doğru-yanlış çıktısını vermez, eğer eşleşme olur ise size direkt olarak stringi sunacaktır.
REGEXREPLACE
REGEXREPLACE yapısı, belirlediğiniz string ile başka bir stringi değiştirmenize olanak tanır. Bu yanı hali hazırda Google sheets üzerinde Find&Replace olarak da bulunmaktadır. Ancak REGEXPEPLACE ile var olan orjinal stringleri bozmadan yeni bir sütun üzerinde değiştirme işlemleri düzenlemek mümkün. Ayrıca Google Sheets find&replace yapısının aksine REGEXPLACE ile daha fazla eşleşme daha kolay ve geniş bir şekilde yürütebilirsiniz.
Google Search Console RegeX Kullanımı
Google Search Console SEO çalışmaları adına büyük öneme sahiptir, Organik kazanımların takip edilmesi adına günü birlik kullandığımız bir yapıdır. Bu nedenle burada karşılaşacağımız sorgular yığını ile baş etmek adına ya da URL yapılarımız üzerinde daha geniş aramalar yapmak adına Regular expressions kullanırız.
GSC üzerinde RegeX kullanmak adına performans raporları içerisinde “Filtre” kullanımları gerçekleştirilmelidir. Filtreler içerisinde hem “Sorgu” filtresinde hem de “Sayfa” filtresinde regeX kullanımı faydalı olacaktır. Regular expressions yazımlarını kullanmak adına istediğiniz filtreyi seçtikten sonra eşleşme türlerinden “Özel(REGEX)” eşleşmesini seçmelisiniz.
Örneğin organik sorgularınız arasında regex ile arama yapmak için;
- Performans raporlarını açın,
- Filtreye tıklayın,
- Sorgu filtresini seçin,
- Eşleşme türünü “Özel(REGEX)” olarak belirleyin,
- RegeX yazımınızı girin ve “Uygula” tuşuna basın, işte bu kadar.
Ayrıca ilginizi çekebilir; Google search console üzerinden içerik optimizasyonu nasıl yapılır?
Online RegeX Araçları
Regular expressions (Düzenli ifade) yazımlarımızı test etmek ve tarayıcı üzerinde veri kümeleri üzerinde işlem yapmak adına kullanabileceğimiz web siteleri bulunmaktadır. Bu siteler şu şekildedir;
- RegExr
- RegeX101
- RegeXPal
Bu web siteleri Regular expressions yazımlarımızı test etmek, veri kümeleri üzerinde online olarak işlem yapmak adına kullanılabilecek kaynaklardandır.
Bu araçlara ek olarak Visual sutido code, PyCharm, PHPStorm üzerinde de RegeX kullanımlarını gerçekleştirmemiz mümkündür.
Gösterilecek yorum yok.